Ludwig von Mises

Ludwig Heinrich Edler von Mises
Ludwig von Mises
Rođenje	(1881-09-29) 29. septembar 1881. Lavov, Austro-Ugarska
Smrt	10. oktobar 1973(1973-10-10) (92 godine) New York City, SAD
Zanimanje	ekonomista i filozof

Ludwig Heinrich Edler von Mises (29. septembra 1881. – 10. oktobar 1973.) bio je austrijski ekonomista i filozof poznat po radovima o prakseologiji i promociji ideja slobodnog tržišta. Mises je jedan od najpoznatijih predstavnika Austrijske škole ekonomije.

Mises je dosta vremena posvetio metodologiji ekonomskih nauka, smatrajući ekonomiju aksiomatsko-deduktivnom naukom. Mises je u obrazloženju proučavanja ekonomske nauke pošao od epistemologije, odnosno nauke o saznanju^[1]. Epistemologija proučava mentalne fenomene ljudskog života, odnosno proučava ljudsko mišljenje i ljudske akcije.

Mises se oštro suprostavljao pokušajima da se ekonomski fenomeni analiziraju metodologijom prirodnih nauka, tako i pokušajima da se ekonomska nauka svede na historiju. Jedno od najvažnijih mjesta u njegovoj kritici jeste i odbacivanje kvantifikacije (matematička ekonomija, statistika, ekonometrija).

Ludwig von Mises je poznat u akademskim krugovima kao jedan od eminentnijih predstavnika liberalizma u ekonomiji, naročito odbrane slobodnog tržišta i sistema tržišne ekonomije. Za privatno vlasništvo Mises kaže:

...Ako historija išta može da nas nauči, to bi bilo da je privatno vlasništvo nad proizvodnim sredstvima nužan uslov civilizacije i materijalnog blagostanja. Svaka civilizacija do sada bila je zasnovana na privatnom vlasništvu. Samo narodi koji su posvećeni načelu privatnog vlasništva uzdigli su se od neimaštine i proizveli nauku, umjetnost i književnost. Ne postoji iskustvo koje pokazuje da bilo koji drugi društveni sistem može da snabdije čovječanstvo bilo kojim postignućima civilizacije".^[2]

Ovim je jasno stavio do znanja da sistemi koji se ne baziraju na privatnom vlasništvu, tipa socijalizma, nemaju dugoročnu perspektivu za čovječanstvo. Upravo će obračun sa socijalističkim idejama biti predmet njegove rasprave o ekonomskoj kalkulaciji (en wiki).

1. ^ Lakićević D.D., Stojanović B., Vujačić I., Teoretičari liberalizma, Službeni glasnik, 2008., str. 178.
2. ^ Mises L., Od plana do haosa, Global Book, Novi Sad, 1999., str. 115.